අප මෙතෙක් සාකච්ඡා කළ කරුණු අතර, කැනඩාවේ ඔන්ටේරියෝවෙන් පළමු වරට නිවසක් මිල දී ගැනීමේදී ගෙවිය යුතු මූලික ගෙවීම් සහ පළමු නිවස සඳහා රජය විසින් සලසා ඇති සහන ගැන මෙන්ම පළමු නිවස මිල දී ගැනීම සඳහා මූල්‍ය සැලසුම්කරණය, ඔන්ටේරියෝවේ නිවාස දේපළ වෙළඳපොළ , නිවාස තෝරා මිල දී ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය සහ නිවසක් මිල දී ගැනීමේ අවසාන ගෙවීම් සැකසීමේ ක්‍රියාවලිය ආදි කරුණු ඇතුළත් විය.
මෙම ලිපි පෙළ කැනඩාවේ ඔන්ටේරියෝවට මෑතකදී පැමිණ නිවාස මිල දී ගැනීමට සූදානම් වන සහ මෙහි පැමිණ කාලයක් ගත වී සිටියත් තවමත් පළමු නිවස මිල දී නොගත් අය සඳහා විශේෂ වන සම්පූර්ණ මාර්ගෝපදේශනයක් ලෙස සැකසෙන්නකි.
මෙවර ලිපිය තුළින් පළමු වරට නිවසක් මිල දී ගැනීමේදී උකස් ණයක් සකසා ගන්නා අන්දම ගැන විමසා බලමු.
උකස් ණයක් යනු කුමක්ද?
බොහෝ දෙනෙකුට කැනඩාව වැනි රටකදී තමන් සතු ඉතුරුම්වලින් සම්පූර්ණ මිල ගෙවා නිවසක් මිල දී ගැනීම අපහසු කරුණකි. එවිට ඔබගේ නිවාස සිහිනය සැබෑ කර ගැනීමට ඇති පහසුම මග උකස් ණයක් ලබා ගැනීමයි. උකස් ණයක් යනු දේපළක්, ඉඩමක් වැනි දෙයක් මිල දී ගැනීම සඳහා විශේෂයෙන් නිර්මාණය කර ඇති ණය ක්‍රමයකි. එහිදී මිල දී ගනු ලබන දේපළ ඇපයක් ලෙස භාවිත කරයි. සරලව කිවහොත් මෙයින් අදහස් කරන්නේ, ණය ගැණුම්කරුවෙකු අදාළ ගෙවීම් කිරීමට අපොහොසත් වුවහොත් ණය දෙන්නාට ඔවුන්ගේ මුදල් ආපසු අයකර ගැනීම සඳහා දේපළ අත්පත් කරගත හැකි බවයි.
උකස් ණයකරයක් ලබා ගැනීමේදී අප දැන සිටිය යුතු කරුණු ගණනාවක් තිබේ. විශේෂයෙන්ම උකසකට යෑම සංකීර්ණ කටයුත්තක් නිසා ඔබට ලබාගත හැකි වඩාත් හොඳ විකල්පයන් ගැන දැනගැනීමට උකසෙහි මූලික අංගයන් තේරුම් ගත යුතුයි. අපි එම මූලික කරුණු සමග ඒ ගැන දැනුවත් වෙමු.
උකස් ණය සම්බන්ධයෙන් පවතින වචන සහ ඒවායේ ආකාර
Principal: නිවසක් මිල දී ගැනීම සඳහා ණය දෙන්නෙකුගෙන් (උකස් ආයතනයකින්) ණයට ලබාගත් මුල් මුදල මෙසේ හැඳින්වේ. මාස් පතා උකස් වාරික ගෙවීමේදී ඔබ ගත් Principal මුදල ක්‍රමයෙන් අඩු වේ.
Interest: මුදල් ණයට ගැනීම සඳහා ණය දෙන්නාට ගෙවන ලද පිරිවැය මූලික ප්‍රතිශතයක් ලෙස සිදුකරන ගණනය.
Interest rate: උකසෙහි මූලික මුදල මත පොලී අය කරන ප්‍රතිශතය
Amortization period: ක්‍රමක්ෂය කාලය යනු නිශ්චිත පොලී අනුපාතයකට අදාළ පරිදී ගෙවීම් හරහා උකසක් සම්පූර්ණයෙන්ම ගෙවීමට ගතවන මුළු කාලයයි. තවත් ලෙසකින් කිවහොත් ක්‍රමක්ෂය කාලය යනු වත්මන් පොලී අනුපාතය, ගෙවීම් ප්‍රමාණය සහ වාර ගණන මත පදනම්ව උකසක් ගෙවීමට ගතවන කාලය වේ. කැනඩාවේ වඩාත් පොදු ක්‍රමක්ෂය කාලය වසර 25 ක් වන නමුත් එය දිගු හෝ කෙටි විය හැක.
Term: වත්මන් උකස් ගිවිසුමේ පොලී අනුපාතය සහ අනෙකුත් කොන්දේසි ස්ථාවර කර ඇති කාල සීමාව, එසේත් නොමැති නම් නිශ්චිත කාලයක් සඳහා ණය දෙන්නෙකු සමග ඇතිකර ගන්නා ගිවිසුමක් උකස් වාරය Term ලෙස හැඳින්වේ. කැනඩාවේ මෙම උකස් වාර කාලය සාමාන්‍යයෙන් වසර පහකි. නමුත් මෙම අගය උකස් පොලී අනුපාතය, prepayment penalties වැනි කරුණු අනුව විචල්‍ය වේ. උකස් වාරයක් අවසානයේ උකස අලුත් කිරීමට හෝ ගෙවා අවසන් කිරීමට හැක. එසේම වසර පහකින් හෝ ඔබට දී ඇති කාල සීමාවෙන් පසු උකස අලුත් කිරීමේදී වත්මන් ණය දුන් ආයතනය සමගම හෝ වෙනත් උකස් ණය ආයතනයක් වෙත මාරු වීමට ඔබට හැකිය.
Payment schedule ගෙවීම් කාලසටහන මගින් උකස් ගෙවීම් කොපමණ වාරයක් සිදුකළ යුතුද යන්න නියම කරයි. උදාහරණයක් කිවහොත්, ඔබගේ උකස් ණය මාසිකව, සති දෙකෙන් දෙකට හෝ සතිපතා ගෙවීමට හැකිය. මෙය උකස ආරම්භයේදී ඇතිකරගන්නා එකඟතාවකි.
Down payment: අපි මේ පිළිබඳව පසුගිය කලාපයෙන් දීර්ඝ වශයෙන් සාකච්ඡා කළත් එය උකස් ණය හා සම්බන්ධ නිසා ඒ පිළිබඳවත් සටහන් කරමු. මූලික ගෙවීමක් යනු ගැණුම්කරු විසින් කලින් ගෙවන මුල් මුදල වන අතර සාමාන්‍යයෙන් නිවසෙහි මිල දී ගැනීමේ මිලෙන් ප්‍රතිශතයක් ලෙස මෙය ප්‍රකාශ කෙරේ. ඉතිරිය උකසෙන් ආවරණය කරයි.
ඉහත නියමයන් පිළිබඳ අවබෝධයක් සහිතව ඔබේ පළමු නිවස මිල දී ගැනීමේදී කටයුතු කළහොත් ඉතාමත් හොඳින් උකස් ණය පිළිබඳව සංසන්දනාත්මකව බලා කටයුතු කිරීමට ඔබට හැකි වේ. උකසක් ලබා ගැනීමට යාමේදී අඩුම පොලී අනුපාත ලබා ගැනීම ගැන පමණක් ඔබ අවධානය යොමු කරනවා විය හැක. නමුත් උකස් ණයක් ලබාගැනීමට කටයුතු කිරීමේදී ඔබ සැලකිලිමත් විය යුතු තවත් සාධක ගණනාවක් පවතී. ඔබට සුදුසු සහ අදාළ උකස් ණය ආකාරය පිළිබඳව යම් මූලික දැනුමක් ඔබ සතුව ඇතත් ඔබගේ නිවාස උකස් ණය සැකසීම සඳහා ඒ පිළිබඳව පළපුරුදු උකස් ණය වෘත්තිකයෙකුගේ සේවය ලබා ගැනීම සුදුසු බව මගේ නිර්දේශය වේ.
උකස් ණයක් ලබා ගැනීමට සූදානම් වීම
නිවසක් මිල දී ගැනීම සඳහා ඔබගේ මූලික ගෙවීම් සහ අනෙකුත් වියදම් සඳහා ඉතිරි කිරීමට අමතරව සාර්ථකව උකසක් ගැනීම සඳහා ඔබ තරමක් කල්පනාකාරී විය යුතුයි. ඔබ ඉල්ලන ණය වටිනාකම ඇගයීමේදී උකස් ආයතන සැලකිල්ලට යොමු කරන කරුණු ගණනාවක් ඇත. පහත ආකාරයට ඔබ ඊට සූදානම් වුවහොත් වැඩි අපහසුතාවකින් තොරව ඔබට උකස් ණය ලබාගැනීමට පුළුවන.
1. Build Credit මෙයින් අදහස් කරන්නේ, ඔබට කාලයත් සමග මූල්‍ය විශ්වසනීයත්වය පෙන්විය හැකි වන පරිදි ණය ලබාගැනීමේ ඉතිහාසයක් ස්ථාපිත කරගත යුතු බවයි. මේ සඳහා ඔබ මිල දී ගන්නා බඩු භාණ්ඩ ඔබ සතු ක්‍රෙඩිට් බැංකු කාඩ් පතින්ම ලබා ගැනීමට කටයුතු කළ යුතුව ඇත. එසේම එම වියදම් සියල්ල නිසි ලෙස පියවීමටද අමතක නොකළ යුතුයි. ඔබගේ විදුලි, දුරකථන ආදි බිල්පත්වල සිට මෙසේ ගෙවීම් කර ඒවා වහාම පියවීමට කටයුතු කර ඇත්නම් ඔබ වෙනුවෙන් යහපත් ණය ලබා ගැනීමේ ඉතිහාසයක් ගොඩ නගා ගැනීම අපහසු නොවනු ඇත. ඔබ අතේ ඇති මුදල් ගෙවා භාණ්ඩ ලබාගැනීම, කිසිවිටෙකත් ඔබගේ ණය ඉතිහාසය ගොඩ නැගීමට උපකාරී නොවේ. ණය දෙන ආයතනය සෑම විටෙකම ඔබගේ ණය කළමනාකරණය කිරීමේ හැකියාව පිළිබඳව හොඳ තක්සේරුවක් බලාපොරොත්තු වේ.
2. Improve Credit Score ඔබ සාර්ථක ලෙස ණය කළමනාකරණය කිරීමෙන් ඔබ වෙනුවෙන් ණය පදනමක් ගොඩ නැගෙනු ඇත. මේ ණය පදනම යහපත් ලකුණුවලින් වැඩි දියුණු කර ගැනීමට බිල්පත් ගෙවීමෙන්, ණය ශේෂයන් වගකීමෙන් කළමනාකරණය කිරීමෙන් සහ බහු ණය ගිණුම් පවත්වා ගැනීමෙන්ද ඔබගේ ණය ලකුණු පදනම වැඩි දියුණු කරගත හැක. නමුත් මෙහිදී ඉතාමත් කල්පනාකාරීව බහු ණය ගිණුම්වල ණය අනුපාතය සියයට 30 ට වඩා අඩු මට්ටමක පවත්වා ගැනීම කළ යුතුව ඇත. ඔබේ ණය වාර්තාවේ විවිධ ණය වර්ග දැකීමට ණය දෙන ආයතන කැමැත්තක් දක්වති. එසේම ඔබගේ ණය ගිණුම් අරඹා ඇති කාලය ණය ලකුණු ඉහළ නංවා ගැනීමේදී ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරයි.
3. Keep Outstanding Debts Low කැපී පෙනෙන ණය අවම මට්ටමක තබා ගැනීම මෙයින් අදහස් කෙරේ. ඔබගේ උකස් ණය ලබා ගැනීම සඳහා ශක්තිමත් ණය පදනමක් ඇති කර ගැනීමට අවශ්‍ය වුවද ඒ සඳහා කිසි විටෙකත් ඉහළ ණය ශේෂයන් රැගෙන යාම නොකළ යුතු දෙයකි. ඔබේ ණය භාවිතය සහ එම ණය සහ ඔබගේ ආදායම අතර අනුපාතය උකසක් ගැනීමේදී ඔබේ යෝග්‍යතාව තක්සේරු කිරීමේදී ප්‍රධාන වශයෙන් සලකා බලයි. මෙම අනුපාත ඉතාමත් යහපත් ලෙස තබා ගැනීම ඔබේ උකස් ඉල්ලුම් පත්‍රයට සාර්ථකත්වයක් ලබා ගැනීමට වාසිදායක වේ. ඔබගේ ණය සහ ආදායම අතර විශාල පරස්පරයන් ඇතොත් උකස් ඉල්ලුමක් කිරීමට පෙර එවැනි ණය ගෙවීම් සිදුකිරීම පිළිබඳ සලකා බැලීමට ඔබට සිදුවනු ඇත. විශේෂයෙන්ම මෙහිදී ඔබගේ මෝටර් රථ ණය වැඩි නොකර ගැනීමට ඔබ කල්පනාකාරී වීම වටී.
4. Generate Regular and Reliable Income නිවසක් මිල දී ගැනීමට උකස් ණයක් ඉල්ලුම් කිරීමේදී නිත්‍ය සහ විශ්වාසනීය ආදායමක් ඔබ සතුව තිබීම ඉතාමත් අත්‍යවශ්‍ය වූවකි. ආදායම ඔබගේ උකස් වටිනාකම පිළිබඳ ප්‍රධාන නිර්ණායකය බව අමුතුවෙන් සඳහන් කළ යුත්තක් නොවේ. එසේම ඔබගේ ආදායමේ ස්ථාපිත ඉතිහාසයක් අවශ්‍ය වේ. එම ආදායම් ඉතිහාසය දිගු වන තරමට ඔබගේ ආදායම් මාර්ගය දිගටම පවතිනු ඇති බවට උකස් ආයතන විශ්වාස කරනු ලබයි. බොහෝ විට නිදහස් හෝ කොමිස් පදනම සහිත ආදායම්වලට වඩා නිත්‍ය වැටුප් ලබන රැකියා උකස් ණයක් ලබා ගැනීමේදී වඩාත් වාසිදායක වීමට මේ හේතුව බලපානු ලබයි. එසේම ඔබගේ ප්‍රාථමික ආදායමට අමතර ආදායම් මාර්ග එකතු වන්නේ නම් එය උකස් ණයක් ලබාගැනීමේදී අමතර වාසියක් වනු ඇත.
උකස් ණය වර්ග
ඔබේ ණය සහ මුදල් ගොඩනගා ගැනීමට ඔබ සියලු වෙහෙස දරා කටයුතු කිරීමෙන් පසු එළඹෙන්නේ ඔබටම උකසක් ඉල්ලුම් කිරීමට හැකි කාලයයි. පළමු වරට නිවසක් මිල දී ගැනීමේදී ඒ පිළිබඳව පළපුරුදු වෘත්තිකයන්ගේ සේවය ලබා ගැනීම සුදුසු වේ. ඒ අනුව නිවාස විකිණීමේ ඒජන්තවරයකුගේ සේවය මෙන්ම උකස් ණය සෑදීමේ පළපුරුදු ඒජන්තවරයෙකුගේ සේවයද මෙහිදී එක හා සමාන වටිනාකමකින් යුක්ත වේ.
එහිදී ඔබ තෝරා ගන්නා උකස් ණය ආයතන ඒජන්තවරයා විසින් ඔබට ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය සහ ඔබගේ නිර්ණායකයන් මත ඔබට ලබාගත හැකි උකස් ණය වර්ගය පිළිබඳව ඔබව දැනුවත් කරනු ලබයි. එහිදී ඔබ ලබාගත යුතු උකස් ණය වර්ගය පිළිබඳ දල අදහස් මෙයින් ලබා දීමට අදහස් කරමු.
උකස් වර්ගවල විවිධ වෙනස්කම් ඇත. එහිදී ප්‍රධාන වශයෙන් ඔබ මතක තබාගත යුතු මූලික ආකෘති දෙකක් ඇත.
Fixed-Rate Mortgage: මෙම ස්ථාවර අනුපාත උකස මගින්, වෙළඳපොළ පොලී අනුපාතවල වෙනස්වීම් නොතකා මාසික ගෙවීම් ස්ථාවරව තබාගනු ලබයි. තවත් ආකාරයකින් කිවහොතක් මුළු ණය වාරය සඳහාම (වසර 5 ක් හෝ ඔබ ලබාගෙන ඇති term කාලය සඳහා) පොලී අනුපාතය අගුළු දමා ඇති උකසක් ලෙස හැඳින්විය හැක. මෙය ඔබට වාසිදායක විය හැකි අවස්ථා පවතින අතර පසුගිය කාලයේ කැනඩාවේ උකස් ණය පොලී අනුපාත වැඩි වීමේදී ස්ථාවර අනුපාත මත සිටි උකස් ණය හිමියන්ගේ ණය ගෙවීම් ප්‍රමාණය ඔවුන් පොලී අනුපාත වැඩි කිරීමට පෙර ලබාගත් අඩු අගයයන්හි ස්ථාවරව පැවතුණි. මෙහිදී ණය වාරය අවසන් වන විට ස්ථිර ලෙසම ඔබ කොපමණ මුදලක් ගෙවිය යුතුද යන්න පිළිබඳව පැහැදිලි අදහසක් ඔබ වෙත ඇත. ස්ථාවර පොලී අනුපාත විචල්‍ය පොලී අනුපාතවලට වඩා මිලෙන් වැඩිය.
Variable-Rate Mortgage: විචල්‍ය පොලී අනුපාත, ණය දෙන්නාගේ ප්‍රමුඛ අනුපාතිකය වන වෙළඳපොළ තත්ත්වයන් සමග බැඳී ඇති උකස් වර්ගයකි. ඔබ ලබා ඇති විචල්‍ය උකස් වර්ගය මත පදනම්ව ඔබගේ ගෙවීම් මුදල උච්චාවචනය විය හැක. මෙහි පොලී අනුපාතය Prime Rate හෝ ෆෙඩරල් අරමුදල් අනුපාතය සහ ණය ආන්තිකය වැනි දර්ශකයන් මත පදනම්ව සකස් කරනු ලැබේ. පොලී අනුපාතවල වෙනස්වීම් මත පදනම්ව ඔබේ ගෙවීම්වල පොළිය සහ මූලික කොටස කැපේ. විචල්‍ය අනුපාත උකස් බොහෝ විට ස්ථාවර අනුපාත උකස්වලට වඩා නම්‍යශීලී කොන්දේසි ඉදිරිපත් කරනු ලබයි.
උකස් ණයක් ගැනීමට සැරසීමේදී ඉහත පියවරයන් එක රැයකින් කළ හැකි ඒවා නොවන අතර මේ සඳහා ඔබ කැනඩාවට පැමිණි මුල් කාලයේ සිට සැරසිය යුතුව ඇත. එම නිසා ඔබේ පළමු නිවස ඉක්මනින්ම මිල දී ගැනීම සඳහා, ශක්තිමත් මූල්‍ය දර්ශක ස්ථාපිත කර ගනිමින් අවශ්‍ය නිර්ණායක සපුරා ගැනීමේ කටයුත්ත ඔබ සිතන කාලයට වඩා පෙර ඇරඹීම සුදුසු බව ඔබට දැන් වැටහෙනවා ඇත.
Gamini Abeysinghe
ඔන්ටේරියෝ නිවාස හා දේපොළ වෙළඳාම් සංගමයෙහි බලයලත් දේපල හා නිවාස වෙළඳාම් අලෙවි නියෝජිත
Tel: 1-416 822 2789
Email : shinko@rogers.com
Web : www.gaminiabeysinghe.com